კანაფის გენეტიკურმა სელექციამ გამოიწვია არა მხოლოდ მრავალფეროვანი უნიკალური ჯიშების გაჩენა, არამედ სხვადასხვა სახის მუტაციების გაჩენაც. მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს მრავალი ფაქტორი, რომელიც შეიძლება აღმოჩნდეს ამის მიზეზი,გენეტიკური კოდის ცვლილებები ზოგჯერ იწვევს მარიხუანას მუტაციას. ბევრი მუტაცია საერთოდ არ მოქმედებს მცენარეთა ზრდასა და თვისებებზე, მაგრამ ზოგიერთი იწვევს არასასურველ ეფექტს. უნდა აღინიშნოს, რომ ჰიბრიდების შექმნისას, როგორც წესი, არ ჩნდება მუტაციები – სტაბილურობაზე მუშაობით, სელექციონერებმა ისწავლეს ახალი ჯიშების შექმნა კანაფის “საერთოდ მიღებული” გენეტიკური კოდიდან გადახრების გარეშე. დღეს ჩვენ ვისაუბრებთ საინტერესო ანომალიებზე, რომლებიც შესაძლებელია მოხდეს მარიხუანას მუტაციის დროს.
კანაფის მუტაციები – ნაცნობი მცენარის ახლად შეძენილი თვისებები
მწარმოებელთა სამყარო საკმაოდ წარმატებულია კანაფის შესწავლაში და ხაზს უსვამს პროდუქტიული კულტივირების ბევრ ასპექტს. მაღალი ხარისხის განათება, ტემპერატურისა და ტენიანობის ოპტიმალური დონე, საკვები ნივთიერებები და შესაფერისი ნიადაგი აუცილებელი მოთხოვნებია მცენარის ჯანსაღი განვითარებისთვის. თუმცა, სტერილური პირობებიც კი, როგორიცაა ISS-ზე, არ შეაჩერებს მუტაციურ გამოვლინებებს, თუ გენეტიკურ კოდში გადახრები იქნება. არსებობს კანაფის მცოცავი უჩვეულო მუტაცია,რომელიც ძირითადად ტროპიკულ გენოტიპებში გვხვდება. მაღალი ტენიანობის პირობებში მცენარეები გადაიქცევიან უზარმაზარ „მწვანე მონსტრებად“ მასიური ტოტებით, რომლებიც დაბლა ეცემიან საკუთარი წონის გამო და განაგრძობენ გავრცელებას მიწის გასწვრივ. წაგრძელებული ღეროები ვაზს ემსგავსება – მიწამდე მისვლისას აქტიურად ფესვიანდება. მხოლოდ ერთი მცენარე ქმნის კანაფის ჯუნგლებს! “მცოცავი” ფენოტიპი რადიკალურად განსხვავდება ბუჩქის კლასიკური არქიტექტურისგან, რის გამოც მას აქვს რამდენიმე უპირატესობა: გაზრდილი სიცოცხლისუნარიანობა ფართო ფესვთა სისტემის გამო, მოსავლიანობის გაზრდილი მოცულობა და ბუჩქებსა და ხეებს შორის შენიღბვის უნარი. ეგზოტიკური მუტაციის გამოჩენის დღიდან ბევრი მწარმოებელი ცდილობს მის შეყვანას ჯიშურ გენეტიკაში. სამწუხაროდ, მცოცავი კანაფის სტაბილიზაცია ძნელია, ამიტომ ჯერ არ არის გამოყვანილი ესეთი ჯიში ფართო მასშტაბის ზრდის უნარით.
“ძაფიანი” კანაფი არის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მუტაცია,რომელიც დამახასიათებელია სატივას ლანდრასებისთვის სამხრეთ ამერიკასა და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში. “ძაფის მსგავსი” კანაფის გამორჩეული თვისებაა ყვავილების განსაკუთრებული ფორმა, რომლებშიც ბუჩქები განლაგებულია ერთმანეთისგან განცალკევებით, როგორც კენკრა ტოტზე. მუტაციური მცენარეები ვერ დაიკვეხნიან პროდუქტიულობითა და სწრაფი მომწიფებით და ასევე უფრო მგრძნობიარენი არიან ჰერმაფროდიტიზმის მიმართ. თუმცა, იშვიათი ტერპენის პროფილი და ფსიქოაქტიურობა ამართლებს დამატებით ძალისხმევას კულტივირებაში.
კანაფის “Freak Show”
უცნაურ ექსპონატებს შორის არის freakshow, მუტაგენური სატივა, რომელიც არ ჰგავს მარიხუანას მცენარეს. მისი ფოთლები აშკარად ჰგავს გვიმრების ფოთლებს: დახეული, ჰეტეროგენული სტრუქტურა, ღია მწვანე ფერის, წაგრძელებული ღეროები. გარდა მისი გიჟური გარეგნობისა, კანაფის “ფრიკი” თითქმის არ განსხვავდება ჩვეულებრივი მცენარისგან – მუტაცია არ მოქმედებს მცენარის განვითარებაზე, მოსავლის მოცულობაზე ან ეფექტის სიძლიერეზე. პირიქით, ბუჩქის „გაფუჭებული“ გარეგნობა ართულებს იდენტიფიკაციას, რაც განსაკუთრებით სასარგებლოა ფარული ზრდისთვის. შეჯვარების ტექნოლოგია სელექციონერებს საშუალებას აძლევდა „მოათვინიერონ“ უცნაური გენეტიკა, რის საფუძველზეც მათ შექმნეს ამავე სახელწოდების ჯიში.
ვერტიკალური ფენოტიპი
“ვერტიკალური” მუტაცია ყველაზე ხშირად გვხვდება ჰიბრიდულ შტამებში და შედგება მასიური ცენტრალური ღეროს ზრდისგან. შეცვლილი მცენარეები ყველა თვალსაზრისით ჰგავს ინდიკას, მაგრამ სიმაღლით ისინი წააგავს ტროპიკულ სატივას – 2-4 მ აღწევს, ბუჩქები ხეებივით ხდება. გვერდითი ტოტები ასევე მიდრეკილია მაღლა ზრდისაკენ, სანამ არ გახდება მთავარი კოლას პროპორციული, ზოგჯერ კი უფრო მაღალი. სავარაუდოდ, მუტაცია ჩრდილოეთ ამერიკის ფენოტიპის აკლიმაციის დროს გაჩნდა. მიუხედავად მისი მდიდარი პოტენციალისა, გადაჭარბებული სიმაღლე შეიძლება იყოს პრობლემატური შენობაში გაზრდისას.
დეფორმაცია
გენეტიკური დეფორმაცია შეინიშნება ჯიშებსა და კლონებში, რომლებიც განვითარებულია ხანგრძლივი თანმიმდევრული შეჯვარების შემდეგ. მუტაციის ნიშნები მრავალფეროვანია: გვერდითი გადახვევა, ღეროს ზედაპირზე შეშუპება, ფოთოლზე გასროლების არანორმალურად დიდი რაოდენობა, მისი სტრუქტურის დამახინჯება და ა.შ. დეფორმაციების უმეტესობა მუდმივია და გადაეცემა შემდეგ შთამომავლობას.
მუტაციების ეფექტი კანაფზე
კანაფის მცენარეები, ისევე როგორც ყველა ცოცხალი არსება, უნდა აკმაყოფილებდეს გარკვეულ კრიტერიუმებს, რათა სწორად განვითარდეს და ჰქონდეს ძლიერი იმუნიტეტი. თუმცა მუტაციები ყოველთვის არ ნიშნავს ზიანს – ზოგჯერ გენეტიკური მოდიფიკაციები იძლევა უჩვეულო იერს მცენარის სიჯანსაღის დარღვევის გარეშე და მომავალი მოსავლის აღებაზე გავლენას არ ახდენს. დნმ-ის სტრუქტურის ცვლილებები გავლენას ახდენს ბევრ ასპექტზე: თავად სტრუქტურაზე, ფოთლის ფერზე, ყვავილის განლაგებაზე,ფოტოსინთეზის უნარზე, მოსავლიანობაზე და სხვა ა.შ.
მწარმოებლებს აშკარა მიზეზების გამო ურჩევნიათ კლასიკურ მცენარეები,თუმცა „მუტანტური კანაფის“ განვითარების ყურება საგანმანათლებლო და საინტერესო პროცესია.
გესმით მუტაციები? გააზიარეთ კომენტარებში!
ჩვენს წრეში, “ძაფიან” მუტაციას ჩვეულებრივ უწოდებენ მელას კუდს და ეს ხშირად ხდება გროუბოქსში ძალიან მაღალი ტემპერატურის გამო.
მცოცავი კანაფიი😂ბიძაჩემმა ამ ზაფხულს გაზარდა მსგავსი, ისეთი რომ შემოდგომაზე სახურავზე მაღალი გაიზარდა და სიგანეში ორჯერ ფართო იყო.
კი, ზუსტად ძმაო. მაგ პრობლემასთან დაკავშირებით, მე არ გამოვთვალე ბუჩქის ზომა და აყვავებული კვირტები თითქმის მიუახლოვდნენ ნათურებს.ისეთი შედეგი მივიღე, როგორც სურათზე სტატიიდან.